MES là gì? Là câu hỏi được nhiều doanh nghiệp quan tâm trong thời điểm hiện nay. Bởi vì sự ra đời của MES giúp các doanh nghiệp giải được bài toán tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu chi phí, nâng cao lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.
1. MES là gì?
MES – Manufacturing Execution Systems (Hệ thống điều hành và thực thi sản xuất) là hệ thống máy tính giám sát khu vực sản xuất. MES kiểm soát xuyên suốt toàn bộ quá trình sản xuất từ nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm theo thời gian thực.
Hệ thống được tích hợp giám sát cùng lúc nhiều yếu tố (nguyên vật liệu, con người, máy móc). Nhờ vậy giúp quản lý chất lượng sản phẩm, tối ưu hóa quy trình sản xuất và nâng cao hiệu quả kinh doanh.
MES được ứng dụng trong nhiều ngành sản xuất đa dạng: may mặc, điện tử, hóa chất, vật liệu xây dựng,…
2. Các chức năng chính của hệ thống MES
2.1. Quản lý chất lượng sản phẩm
- Quản lý đặc điểm kỹ thuật sản phẩm: Hệ thống MES lưu trữ các thông tin sản phẩm và trao đổi dữ liệu với các hệ thống thông tin khác về các quy tắc sản xuất được tiêu chuẩn hóa, các tài liệu liên quan và chứng chỉ. Điều này tạo ra một hệ thống thông tin thống nhất để đảm bảo các thành phẩm được sản xuất ra đáp ứng các thông số kỹ thuật đã được tiêu chuẩn hóa.
- Quản lý truy xuất nguồn gốc: MES tạo hồ sơ truy xuất nguồn gốc, theo dõi, tìm kiếm và truy xuất nguồn gốc sản phẩm theo thời gian thực. Điều này giúp quản trị viên nắm được tình trạng sản phẩm, đảm bảo chất lượng trong quá trình sản xuất.
- Theo dõi và báo cáo thời gian thực: Các dữ liệu về sản phẩm, công nhân hoặc máy móc sẽ được hệ thống MES thu thập, lưu trữ và đưa ra các báo cáo theo thời gian thực. Điều này giúp doanh nghiệp cập nhật, phát hiện lỗi trong quá trình sản xuất ngay lập tức. Đồng thời MES cũng tích hợp các giải pháp kỹ thuật nhanh chóng, hạn chế tối đa hàng lỗi, đảm bảo chất lượng sản phẩm ngày càng tốt hơn.
2.2. Quản lý quy trình sản xuất
- Quản lý nguồn tài nguyên: Hệ thống MES hỗ trợ đăng ký, quản lý và phân tích các nguồn lực của nhà máy. Từ đó giúp giảm thiểu gián đoạn sản xuất hoặc lỗi sản phẩm do năng lực của các nguồn lực yếu
- Giám sát lập kế hoạch sản xuất: MES thu thập thông tin từ các đơn đặt hàng, từ đó sử dụng tối ưu các nguồn lực sẵn có. Đồng thời MES cũng giám sát quá trình sản xuất, hoàn thành đơn hàng của các lô hàng đảm bảo sản xuất và giao hàng đúng thời hạn.
- Phân tích hiệu suất sản xuất: Từ việc cập nhật dữ liệu thô từ nhà máy, hệ thống MES phân tích, cung cấp các thông tin hữu ích về tình trạng sản xuất như tồn kho, hiệu quả sản xuất,…
- Kiểm soát quy trình thống kê: Hầu hết các hệ thống MES đều được trang bị các chức năng thống kê như biểu đồ, tính toán giới hạn từ đó phát hiện ra những điểm còn thiếu. Từ đó đưa ra các giải pháp sửa đổi.
3. Lợi ích của MES
- Thay thế giấy ghi chú và bảng tính: Với MES, các chi phí khác nhau như nhân công, phế liệu, thời gian ngừng hoạt động và bảo trì được ghi lại theo thời gian thực. Nhờ vậy ban quản lý có thể dựa vào các dữ liệu này để đánh giá mô hình kinh doanh thu lỗ và dự báo giá cả trong tương lai.
- Tích hợp hệ thống ERP (Hoạch định nguồn lực doanh nghiệp): MES có khả năng tích hợp các hệ thống xung quanh nó. Điều này sẽ loại bỏ nhu cầu về các hệ thống độc lập, nhập lại dữ liệu không cần thiết. MES giúp thu thập thông tin đầy đủ về , cụ thể giúp cải thiện việc ra quyết định.
- Giảm thiểu rác thải: MES cho phép phân tích chính xác dây chuyền sản xuất và thành phẩm. Do đó, hệ thống có thể phát hiện bất kỳ nguyên vật liệu xấu, thành phẩm lỗi không đạt yêu cầu.
- Giảm thời gian ngừng hoạt động: MES sẽ tạo ra lịch trình sản xuất thực tế, giúp theo dõi hàng tồn kho, nguyên liệu. Từ đó loại bỏ thời gian lãng phí từ việc lập lại lịch trình sản xuất khi thiếu nguyên vật liệu. Sau đó có thể kết hợp việc xây dựng lịch làm việc của nhân lực để sử dụng hiệu quả nhất nguồn lực hiện có.
- Giảm chi phí: Có thể sắp xếp hợp lý các hoạt động sản xuất, thời gian và lao động cần thiết để hoàn thành công việc. Từ đó giúp kiểm soát hàng tồn kho và tối ưu hóa chi phí thuê nhân công.
- Giảm lượng hàng tồn kho: Lưu trữ hàng tồn kho dư thừa tốn rất nhiều chi phí. Bên cạnh chi phí sản xuất hàng hóa dư thừa, việc vận chuyển, lưu kho và giám sát hàng hóa này trở nên đắt đỏ. MES sẽ liên tục cập nhật hồ sơ hàng tồn kho của bạn với quá trình sản xuất , vật liệu và sản phẩm mới.
MES – Hệ thống điều hành và thực thi sản xuất đã và đang trở thành xu hướng được các doanh nghiệp Việt Nam quan tâm nhờ những lợi ích to lớn mà nó mang lại. MES giúp doanh nghiệp của bạn quản lý, kiểm soát quy trình sản xuất một cách chặt chẽ, tối ưu nhất. Ngoài ra nó còn giúp tiết kiệm thời gian, giảm chi phí.